De Duizendjarige Eik
Welkom in Limburg!
De Duizendjarige Eik in de winter.
Deze boomveteraan met zijn stamomtrek van zowat 6,5 meter staat er al sinds de middeleeuwen en heeft dus al heel wat meegemaakt. Het bepalen van de leeftijd van een boom is vaak een kwestie van schatten. In Europa komen meerdere bomen voor die meer dan duizend jaar oud zijn. Vooral dan in Engeland, het mekka van de oude bomen. Zo groeit er in het Engelse Crowhurst een taxus van waarschijnlijk 1500 jaar oud. En in het zuiden van Europa vinden we olijfbomen die de kaap van de duizend jaren vlot overschreden hebben. Vermoedelijk is de Duizendjarige Eik van Lummen geen duizend jaar oud. De ramingen hierover lopen sterk uiteen, maar in de volksmond wordt hij halsstarrig de Duizendjarige Eik genoemd. Dergelijke monumentale reuzen hebben een levensverhaal dat we graag proberen te achterhalen. Zo staat de Lummense Duizendjarige Eik op een plek die op oude kadasterkaarten 'Het Verbrand' wordt genoemd. Dat gebied strekte zich uit tot op de top van de Willekensberg. In het Hasseltse Rijksarchief vond men een 17e-eeuws document waarin een Lummense priester verklaarde dat iemand aan de 'grote eik' werd onthoofd. Misschien werden de overleden misdadigers nadien wel verbrand en kreeg deze verlaten plaats daarom wel de naam 'Het Verbrand'. In 1940 werd de Duizendjarig Eik en de omgeving beschermd als waardevol landschap. In 1973 kocht de gemeente Lummen het perceel met de boom aan.
Oude bomen moet je koesteren als een levend monument. Zo'n boom staat er allang en is onvervangbaar. In tegenstelling tot gewone monumenten is de aftakeling van een duizendjarige boom onherstelbaar. De Duizendjarige Eik van Lummen heeft al heel wat geleden, ondanks het feit dat boomchirurgen de oude reus behandelden. Zo brak er bij een zware storm in 1987 een grote tak af die de boom gedeeltelijk openscheurde. Nadien werd de ondoordringbare harde ijzerzandsteenlaag onder de eik doorboord en onder druk meststoffen in de grond aangebracht om de reus meer overlevingskansen te geven.
Bij het gemeentebestuur van Lummen leefde al langer het idee om de omgeving van de Duizendjarige Eik wat beter in te richten. Ook bij lokale verenigingen in Lummen en Zelem groeide het idee om wat te doen voor deze houten reus. Toen de eik in 2004 massaal veel eikels produceerden, kwamen ze op een idee. Natuurpunt vrijwilligers en leerlingen van de vlakbij gelegen tuinbouwschool verzamelden toen duizend eikels onder zijn kruin. Gedurende drie jaren werden deze geduldig opgekweekt door de tuinbouwafdeling van het St.-Ferdinandinstituut in Lummen. Intussen zijn dat duizend flinke zonen geworden die klaar zijn om uitgeplant te worden. Met de verkoop van zijn zonen hoopt Natuurpunt een perceel grond te kopen langs de oude eik. Zo kunnen we hem wat meer ruimte geven en kunnen ook de bezoekers maximaal genieten van deze bijzondere plek.
