Limburg, Zonhoven, wandeling, vijvers

Plan van de wandeling.

AFSTAND 10,1 km

AARD VAN DE WEG De wandeling loopt grotendeels over onverharde voor auto's verboden wegen. Onmogelijk voor stadsbuggy's en rolstoelen.

ROUTE-AANDUIDING De wandelroute combineert enkele uitgetekende routes van het Regionaal Landschap Lage Kempen.

VERTREKPUNT Op het parkeerterrein tegenover camping Heidestrand aan het informatiepaneel. Je vertrekplaats bereik je door op de E313 van Leuven naar Aken afrit 28 (Zolder) te nemen. Op de Vogelsancklaan ga je naar links. Rijdt ongeveer 1 km na de rotonde rechts de Wijvestraat in. Na 2,5 km kom ja aan camping Heidestrand. Op het ruime parkeerterrein van camping Heidestrand kan uitgezonderd tijdens het zomerseizoen (half juni - eind augustus) gratis geparkeerd worden. Tijdens het zomerseizoen betaal je 1,50 euro voor een hele dag.

De website van het Regionaal Landschap Lage Kempen (www.rllk.be) geeft leuke informatie over het vijvergebied (de wijers). Het YouTube-filmpje met meningen van mensen over dit unieke gebied is erg leuk (rubriek 'wat doen we' > streekontwikkeling > wijers).

In een oude Amerikaanse reisgids over België wordt het vijvergebied Midden-Limburg omschreven als 'the lake district of Belgium'. Het vijvergebied Midden-Limburg is met zijn 1175 vijvers verspreid over een oppervlakte van meer dan vierduizend hectare (ongeveer achtduizend voetbalvelden) dan ook het grootste vijvergebied van België. Geen wonder dat deze blauwe kraamkamer het leefgebied is van elders in Vlaanderen uitgestorven soorten zoals de roerdomp en het woudaapje. Ondanks de natuurlijke aanblik zijn de meeste vijvers met de spade gegraven vanaf de dertiende eeuw. Aanvankelijk werden er in de vijvers lokale vissoorten zoals zeelt, brasem en paling gekweekt. Wereldfaam verwierven viskwekers dankzij de door kruisvaarders ingevoerde karpers. Deze route leidt je via smalle dijkjes en bruggetjes dwars door dit nog relatief onbekende historische lappendeken van vijvers.

ETEN EN DRINKEN

Aan het gebied zijn weinig of geen leuke mogelijkheden om iets te gaan drinken of eten. In vogelvlucht amper 5 km verwijderd van het startpunt van je wandeling ligt het domein Kiewit, waar je in het Natuurpunthuis gezellig kunt tafelen in ecologisch restaurant Puur Puur (www.puurpuur.be), aan de achterkant van het 'kasteeltje' van Natuurpunt (Kiewitdreef 9, Hassel, tel. 011 21 02 60).

DE WANDELING

Van 1 naar 2 : 0,8 km

Stap naar het informatiebord met de bank op het parkeerterrein (1) en ga hier naar rechts. Volg dan het fietspad gedurende ongeveer 100 meter. Na de bocht loop je naar rechts en volg je de met X aangeduide route langs de vijver. Op de geasfalteerde weg neem je rechts. Vanaf nu laat je je leiden door de rode driehoekjes. Tot aan de vogelkijkhut loppt de route even samen met het fietsroutenetwerk.

Van 2 naar 3 : 1,3 km

'Tegenover de vogelkijkhut (2) brengt een onverhard pad (rode route) je naar een volgende vogelkijkhut. De rode driehoekjes leiden je. Vanaf hier ruil je de bewoonde wereld een tijdje in voor een verkenning van het vijvergebied Midden-Limburg.

Wie de tijd neemt om de rust over de vijvers te laten terugkeren, ontdekt vanuit de vogelkijkhut een rijke waterwereld. In het voorjaar schuren de paaiende karpers met hun ruggen tegen elkaar. Elegante witte zilverreigers staan als versteende spoken in het water. Vanuit het riet hoor je het misthoornachtige hoempf-geluid van de roerdomp, de meest mysterieuze gastvan dit waterrijke gebied. Kuifeenden, wilde eenden en tafeleenden contrasteren mooi met hun verenkleed op het rimpelige blauw van de plassen

Via dijkjes stap je tussen de vijvers. Een combinatie van trapjes, bruggetjes en houten vlonderpaden loodsen je langs de waterpartijen.

Een gedeelte van de vijvers is nog in gebruik als visvijver. Rasters van draden 1,5 meter boven het wateroppervlak moeten reigers en aalscholvers ontmoedigen bij het wegvangen van vis. De vissen worden daarentegen vetgemets met behulp van voedercilinders boven het water.

Verscheidene malen steek je de Roosterbeek over. Een zachte ondergrond wordt geruild voor een harde asfaltondergrond op de kruising van de Vrankenschansweg en de Borgersheidestraat (3).

In het vijvergebied kun je twee patronen van vijveraanleg ontdekken. Het oudste systeem bestaat uit de aansluiting van de vijver op een beek. Dit ven werd op het laagste punt met een dijk versterkt. Stroomafwaarts werd een volgende vijver afgedamd. Een snoer van vijvers ontstond op deze manier. Om meer vis te kunnen kweken werden later vijvers gegraven met dijken aan alle vier de kanten. De ene vijver liep over in de andere. Na verloop van tijd ontstond er een complex 'rijstvelden'-systeem.

Van 3 naar 4 : 1,8 km

Na 400 meter verlaat je het asfalt en ga je rechts door een berkenbosje (rode route). Voor het dennenbosje sla je rechts af. Twee klappoortjes brengen je in en uit een weiland. Volg de omheining. Aan de alleenstaande woning sla je links de Gemeentebosstraat in. Je wandelt een tijdje door landschappen waar de bebouwing opgeslokt lijkt te zijn. De percelen zijn mooi omgeven door houtwallen met veel berken. Blijf deze weg volgen tot je op de Semmestraat (4) uitkomt.

Van 4 naar 5 : 1,5 km

Let op: vanaf nu volg je niet langer de rode driehoekjes. Je volgt de gele route naar links. Na 200 meter ga je rechts het brede pad in. Aan een rustbank bij een vijver kun je even uitblazen. Opnieuw bevind je je te midden van de vijvers. Over de grote wateroppervlakken kan de wind heerlijk razen. Let nu opnieuw zeer goed op: wanneer je van de grote vijver wegwandelt, heb je na ongeveer 75 meter de keuze tussen een pad links of rechts. Op deze plek staan twee borden van het fietsroutenetwerk met een verwijzing naar knooppunt 91. Verlaat de gele route en volg opnieuw de rode route links.

Deze rode route blijf je volgen tot aan het beginpunt van de wandeling, uitgezonderd de laatste kilometer. Een pad langs een snoer van kleine vijvers loopt uit op de spoorweg (5).

De roerdomp is een reigerachtige die als symbool voor het vijvergebied gekozen is. Deze zeldzaamheid is gemakkelijker te horen dan te zien. Zijn vreemde roep verraadt meestal zijn aanwezigheid. Bij gevaar neemt deze camouflage-kampioen de paalhouding aan: gestrekt van top tot teen blijft de roerdomp doodstil staan. Met zijn bruingestreepte camouflageverenkleed lost hij perfect in zijn omgeving op.

Van 5 naar 6 : 1,7 km

Aan de spoorweg (5) ga je naar links. Na 500 meter scheidt je route zich van de spoorweg. Je loopt even door een wijk. De rode driehoekjes sturen je vervolgens de Witvenweg in; 300 meter na de rustbank neem je bosweg rechts. Blijf rechtdoor wandelen tot je een asfaltweg bereikt. Ga hier naar links en sla na 100 meter de doodlopende Rietstraat (6) in.

Van 6 naar 7 : 1,3 km

Je volgt nog steeds de rode route. Na een minuutje ruilen je voeten het asfalt gelukkig weer in voor een mooi karrenspoor. De rode driehoekjes loodsen je opnieuw veilig door het vijvercomplex. De vijvers zijn hier in tegenstelling tot het beginstuk van de route eerder op viskweek dan op natuur gefocust. Wanneer je aan je rechterkant bebouwing ziet, ga je op de T-splitsing naar links. Na 100 meter kom je voorbij visclub De lustige vissers (7).

Het vijvergebied is gelegen in de Kempen, een zandige van oorsprong weinig vruchtbare regio. Schapen vonden gemakkelijker hun gading op deze schrale gronden dan runderen. Om het dieet aan te vullen met noodzakelijke eiwitten was vis deels een prima vervanger voor vlees. Kloosterlingen gaven in de middeleeuwen een extra impuls aan de kweek van vis. Vroeger mocht er op vrijdag geen vlees maar wel vis gegeten worden als daad van onthouding en boetedoening, als herinnering en eerbetoon aan Jezus die gekruisigd werd op vrijdag. Bovendien geloofden de kloosterlingen dat vis eten een uitstekende remedie was tegen hun menselijke driften.

Van 7 naar 1 : 1,7 km

Aan visclub De lustige vissers (7) ga je naar rechts. Let op: als je aan een zwarte poort komt, ben je te ver. De route brengt je naar een wit huis (nummer 6) in een doodlopende straat. Opgepast: je volgt de rode driehoekjes niet meer, maar je volgt het karrenspoor links. Neem de eerste zijweg rechts tussen de vijvers door. Blijf dit karrenspoor volgen tot je aan een kruising van vier wegen komt. Steek hier rechts de geasfalteerde weg over. De met kruisjes gemarkeerde route leidt naar het startpunt van de vijvertocht. Aan de drukke weg stap je even naar links tot aan het parkeerterrein (1).