De gemeente Hechtel-Eksel
Welkom in Limburg!
Algemene omschrijving
Hechtel-Eksel is een gemeente in Limburg in België. De gemeente telt ruim 11.500 inwoners en ontstond in 1977 uit de samenvoeging van de dorpen Hechtel en Eksel. De fusiegemeente behoort tot het kieskanton Peer en het gerechtelijk kanton Neerpelt-Lommel. Door de afwezigheid van industrie is Hechtel-Eksel een typische woongemeente. Ook is Hechtel-Eksel samen met Neerpelt een van de duurste woongemeentes in Limburg.
De beschermde Sint-Trudokerk te Eksel met delen uit de 15e en 16e eeuw.
Geschiedenis
Hechtel-Eksel vertoont heel wat herinneringen aan het oorlogsverleden. Een Sherman-tank vormt een oorlogsmonument om de Slag om Hechtel (september 1944) te herdenken. Dit monument zorgde voor de nodige ophef in Hechtel-Eksel. Een tank die symbool staat voor de vrede is tegenstrijdig. Waarschijnlijk speelt het militaire verleden van de toenmalige burgemeester (Frans Boons) een rol. Verscholen in de bossen van het militair domein ligt ook nog het Monument van de Weerstand. Hier werden tijdens de Tweede Wereldoorlog verzetsmensen terechtgesteld en begraven. Zo ontstond een begraafplaats met 204 graven.
Deelgemeente Eksel is bekend omwille van zijn teuten en teutenhuizen. Een Teut was een rondreizende handelaar die gemiddeld 9 maanden per jaar van huis weg was om zijn goederen te verkopen. In de eerste helft van de 19de eeuw kende Eksel 35 teuten, vooral koper- en textielteuten en dierensnijders. De teutenhuizen waren overwegend langgevel-hoeven en deze typische burgerlijke woningen vormden een schril contrast met de Kempense hoevetjes van de andere dorpsbewoners. De bekendste teutenhuizen zijn die van de families Tielen, Feyen, Witters en Linmans.
De bevolking van Hechtel-Eksel heeft de laatste tien jaar een opmerkelijke demografische groei gekend. Dit kan men vooral op het conto schrijven van het hoge aantal Nederlanders dat de fiscale voordelen van Hechtel-Eksel inziet.
Zicht op het duinengebied "In den Brand" te Hechtel.
Bezienswaardigheden
Hechtel:
Architect J. Vandendael van Leuven ontwierp de driebeukige modern-gotische Sint-Lambertuskerk van 1937-1938. Ze vervangt een laatgotische kerk van omstreeks 1500, waarvan de bakstenen westertoren met banden van witte zandsteen bewaard bleef. Tijdens de bevrijdingsoorlog in september 1944 werd de kerk zwaar beschadigd. In 1949 werd ze deskundig gerestaureerd. Twee classicistische biechtstoelen dateren van van 1750-1775. Het moderne hoofdaltaar, de communiebank en de preekstoel van wit geaderd zwart marmer zijn van omstreeks 1938, de marmeren doopvont van omstreeks 1850. Op de balustrade van het doksaal staan beelden van Christus Verlosser en de Apostelen, afkomstig van een 16e-eeuwse apostelenbank. De beelden Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Jan Evangelist komen van een 16e-eeuwse calvariegroep. De piëta en Jezus in het graf stammen uit de 17e eeuw. Gobel Moer goot de torenklok van 1493.
Op het Marktplein staat de kapel van Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Filomena, die gebouwd werd in het begin van de 19e eeuw en in 1977 gerestaureerd werd. De Onze-Lieve-Vrouwekapel aan de Ekselsebaan dateert van omstreeks 1700. Deze kapel werd in het begin van de 21e eeuw afgebroken en heropgebouwd aan de Molenstraat. Het fraaie gemeentehuis van 1952 was een ontwerp van architect Wijckmans van Beringen.
Het Klokkenmuseum aan de Lommelsebaan 11 bezit een verzameling klokken vanaf de 16e eeuw. In den Brand is een duinengebied van 50 ha zonder vegetatie, een uitloper van het Park der Lage Kempen. Het wandelbos Begijnenvijver is 170 ha groot.
De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën te Hoksent, een gehucht van Eksel. De kapel wordt meestal Hoksentkapel genoemd. Het is een beschermd monument sinds 1951.
Eksel:
De fraaie laatgotische, typisch Maaslandse Sint-Trudokerk in de dorpskom is sinds 1936 beschermd (zie foto bovenaan). De middenbeuk met afwisselende lagen bak- en mergelsteen, en hardstenen zuilen met waterplant-kapitelen dateert uit het einde van de 15e eeuw. De kruisbeuk en de zijbeuken zijn van omstreeks 1515. Architect H. Martens van Stevoort bouwde de werstertoren en de drie meest westelijke traveeën van het kerkschip in 1905. Het meubilair is deels 19e-eeuws: twee biechtstoelen en twee neogotische zijaltaren. Het hardstenen wijwatervat is 16e-eeuws. Het deksel van de doopvont is van messing en roodkoper en dateert van omstreeks 1700. Twee rococobiechtstoelen, gemaakt door De Swert, zijn van 1777. De kerk is rijk aan beelden: een Maaslandse laatgotische triomfgroep, van omstreeks 1500; een Onze-Lieve-Vrouw met Kind en Druiventros op Maansikkel en Draak, van dezelfde tijd; een vroeg-16e-eeuwse Onze-Lieve-Vrouw op Maansikkiel en Duivelskop, een 15e-eeuwse Sint-Machutus, een vroeg 16e-eeuwse Sint-Rochus en een Sint-Barbara van omstreeks 1520. De 17e-eeuwse medaillons met de vier westerse kerkvaders zijn reliëfs. Sint-Lutgart is 17e-eeuws, Sint-Jozef met Kind laat-17e-eeuws en Sint-Lucia 18e-eeuws. Luikenaar Pascal Latour schilderde Tenhemelopneming van Maria in 1751. Jan Swerts (1820-1879) schilderde Aanbidding der Wijzen in 1847. De barokke kast in de sacristie dateert van 1670. Reeksen messingaltaarkandelaars stammen uit de 15e tot de 18e eeuw. De twee messingschenkkannen, van het type aquamanile, met twee tuiten en een smeedijzeren hengsel, dateren uit 1450-1500 en uit de 16e eeuw. De kruisweg van 1868 is een creatie van Lodewijk Hendrix (Peer 1827 - Antwerpen 1889). De muurschilderingen in het koor en de kruisbeuk tonen taferelen uit het leven van Sint-Familie en enkele heiligen, onder andere Sint-Lutgart. Ze zijn van de hand van Godfried Guffens (1823-1901) van Hasselt. In de doopkapel zijn muurschilderingen van Hasselaar Gaston Wallaert (1889-1954), onder meer Doopsel van Christus, van omstreeks 1920. Een glasraam eert de gesneuvelden van 1914-1918. Buiten staan twee grafkruisen uit de 17e-18e eeuw. Achter de kerk, aan de Berkenlaan, staat de moderne pastorie van 1966-1967. De architect was Peeters van Hasselt.
De Teutenhuizen dateren uit de 18e-19e eeuw. Op de plaats van de 18e-eeuwse pastorie, die in 1968 afgebroken werd, is een parkeerplein, waar de wekelijkse markt gehouden wordt. In de richting van Hechtel ligt een driehoekig begraasd dorpsplein, omgeven door 19e-eeuwse langgerekte hoeves.
Een 19e-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwekapel prijkt tussen kastanjebomen en beuken. Hier staat ook een oorlogsmonument. Dicht bij de kapel staat de houten windmolen Stermolen die sinds 1973 beschermd is en die in 1983 fraai gerestaureerd werd.
Deze windmolen, de Stermolen, bevindt zich in Eksel en werd beschermd in 1973. De molen werd zeer fraai gerestaureerd in 1983.
Tussen lindes in het landelijke gehucht Hoksent staat de Hoksentkapel of laatgotische 17e-eeuwse kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën (zie foto hierboven). De kapel werd in 1956-1957 gerestaureerd. Het portaal is 18e-eeuws. Het portiekaltaar dateert van 1716. Het dienstaltaar is gemaakt van panelen van een 18e-eeuwse voormalige kerkmeesterbank, afkomstig uit de Sint-Trudokerk in Eksel. Daar komt ook de neogotische communiebank van 1895 vandaan. De calvariegroep en trabes met beelden van Christus en de twaalf apostelen, zijn vroeg-16e-eeuws. Sint-Antonius Abt en Sint-Leonardus dateren van omstreeks 1600. De kapel en de (verstoorde) omgeving zijn sinds 1951 als monument en landschap beschermd.
In het gehucht liggen langgerekte Kempische hoeves uit de 18e-19e eeuw en er is een goed bewaarde schans.
Luchtfoto van de zeer fraai bewaarde Hoxenterschans in het gehucht Hoksent, Eksel.
Tussen de lindes op de Locht, aan de Eindhovensebaan, staat de rechthoekige Sint-Bernarduskapel van 1661, met een driezijdige koorafsluiting. Op het 17e-eeuwse portiekaltaar hangt het schilderij Sint-Bernardus zegent het Vee in de Weide, van 1743. De calvariegroep, Sint-Trudo en Sint-Bernardus zijn 17e-eeuwse beelden. Een geel-koperen kroonluchter dateert van 1750. In de wijk Vlasmeer staat een 18e-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwekapel tussen lindes. Het gerestaureerde woonhuis Paanhoeve dateert van 1732. De staatsbossen Gemeentebos, 302 ha, en het wandelbos Pijnven, 789 ha, liggen gedeeltelijk op het grondgebied van Lommel en Overpelt. Het bosmuseum Pijnven ligt aan de ingang van het wandelbos Pijnven, aan de Kiefhoekstraat. Een diavoorstelling, een aquarium en een terrarium geven een goed beeld van de flora en fauna van de Kempen.
Dit moet je gezien hebben
