De stad Lommel
Welkom in Limburg!
Algemene omschrijving
Lommel is een plaats en een stad in de provincie Limburg in België. De Kempense stad telt sinds 2010 33.000 inwoners en behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Lommel-Neerpelt. Naast woonkernen kent de stad Lommel ook een aantal natuurgebieden, zoals het natuurgebied De Watering, de Lommelse Sahara, en talrijke bossen en heidegebieden. Lommel is de derde winkelstad van Belgisch-Limburg met een handelscentrum en het winkelcentrum De Singel. Van belang is het zilverzand dat hier gewonnen wordt ten behoeve van de glasindustrie. Sommige zandwinningsgroeven zijn getransformeerd in natuurgebieden en recreatieterreinen. De stad Lommel ligt op de waterscheiding van de stroomgebieden van Schelde en Maas, en binnen deze stroomgebieden van Nete respectievelijk Dommel. De stad Lommel kent wel een dertigtal kapelletjes die over de diverse buurtschappen verspreid zijn. De naam Lommel komt van Loemelo. Loem betekent vochtig, moerassig en Lo is woud of bos.
Lommel heeft al stadsrechten sinds 1332 maar is toch vooral gekend om zijn vele natuurschoon.
Geschiedenis
Overblijfselen uit de prehistorie en de Merovingische tijd, die in Lommel opgegraven werden, bevinden zich in het museum Kempenland in Lommel en in het Taxandriamuseum van Turnhout. In de 14e eeuw kreeg het dorp bepaalde vrijheidsrechten. Tot 1648 maakte het deel uit van het hertogdom Brabant. Nadien was het tot 1839 een deel van Nederland. De parochie kwam in 1843 bij het bisdom Luik. Lommel was in het begin van de 19e eeuw het belangrijkste Teutencentrum van de Limburgse Kempen.
Bezienswaardigheden
Het Lommelse raadhuis dateert uit 1845.
Op het beboomde marktplein van Lommel staat een mooi neoclassicistisch raadhuis van 1845, ingericht naar het ontwerp van L. Van Praet in 1990. Het raadhuis is nu een congrescentrum. Op het plein staan ook een oude dorpspomp, een kiosk en een Teutenbeeld van 1983, een werk van Rony Reniers. Het stadhuis van 1954-1957, gebouwd naar een ontwerp van architect Fr. Theuwissen, werd in 1990 door architect Fr. Theuwissen, werd in 1990 door architect L. Vandenbroek en binnenhuisarchitect L. Van Praet vernieuwd.
Dorpsherberg "in de Sociëteit" uit 1805.
Jan Jacob Aerts en Maria Elisabeth Van Ham bouwden in 1805 de oude herberg "In de Sociëteit", op het Dorp nr. 17. De herberg is sinds 1974 beschermd en werd onlangs gerestaureerd.
Het museum Kempenland gebruikt een deel van het woonhuis Aerts, op het Dorp 16. In de aangrenzende nieuwbouw zijn drie musea gevestigd: een Teutenmuseum, waarin alle aspecten van de Teutenhandel aan bod komen, vanaf het ontstaan ervan op het einde van de 16e eeuw tot de teloorgang aan het einde van de 19e eeuw; een archeologisch museum van de Kempen; en een industrieel-archeologisch museum.
De statige neogotische Sint-Pietersbandenkerk van 1900-1902 was een ontwerp van de architecten Martens en Lenertz. Ze heeft een zware westertoren in Kempische baksteengotiek van omstreeks 1500 en een spits van omstreeks 1807. In 1865-1871 werden aan de toren belangrijke herstellingswerkzaamheden uitgevoerd. De toren is sinds 1935 beschermd. De kerk omvat drie beuken en een uitspringend transept, dat door twee altaarkapellen verbonden is met een veelhoekig afgesloten koor. Boven de viering staat een dakruiter. De kerk is gestoffeerd met neogotisch meubilair. Uit 1902-1912 dateren de hoofd- en de zijaltaren, een communiebank, een kansel, een koorgestoelte van Watson, vier biechtstoelen van Watson naar een ontwerp van de architecten Martens en V. Lenertz van Leuven, muurschilderingen met taferelen uit het leven van Sint-Pieter door Luikenaar Tassin, een brandglasramen uit het Gentse atelier Ladon. Het beeld Onze-Lieve-Vrouw op Maansikkel is een kopie van een 15e-eeuws beeld. De terracotta Sint-Pieter en Paulus dateert uit de 19e eeuw. Het schilderij Kruisafneming is van omstreeks 1700, de twee voorstellingen van Sint-Dominicus zijn van omstreeks 1848. Tot de kerkschat behoren twee kelken en een zonnemonstrans van omstreeks 1800. De kerk is in zijn geheel beschermd sinds 1996.
Het burgemeestershuis te Lommel is een gerenoveerde villa uit 1898.
Het Burgemeestershuis (Stationsstraat 2) is een gerenoveerde villa uit 1898 en een toeristisch bezoekerscentrum. Er is een mooi park met koetshuis, prieeltje en beelden uit de stedelijke kunstverzameling.
In het gehucht Lutlommel staat sinds 1955 de moderne bakstenen zaalkerk Onze-Lieve-Vrouw Maagd der Armen van architect Fr. Theuwissen. De twee kruisbeelden zijn van F. Brans. Twee zilveren kelken dateren uit de 18e eeuw. Lommel-Werkplaats heeft een driebeukige neogotische Sint-Barbarakerk van 1911-1912, met een dakruiter boven de ingang. De kruisweg in openlucht in het Mariapark bij het voormalige kapucijnenklooster dateert van 1927.
De Grote Watering is een natuurgebied van 230 ha groot.
Op de Heuvelse Heide, nu Lommel-Kolonie, is de rijkslandbouwkolonie van 1850-1851 gevestigd. De Grote Watering maakte er deel van uit. De watering is 230 ha groot en is een van de eerste modelontginningen van de heide na 1830. In 1850 werden twintig staatsboerderijen gebouwd en verhuurd aan kolonisten uit Vlaanderen, Brabant en Limburg. Elke hoeve beschikte over 5 ha grond: 1 ha zaailand, 1 ha vloeiweide en 3 ha heide. De hoeves werden verpacht voor 30 jaar. Het museum Wateringhuis biedt een permanente tentoonstelling van de flora en fauna van de wateringen, en bezit gegevens over de teelt van canadabomen, houtproductie en -verbruik.
In Lommel-Kolonie kwam een nieuwe woonkern tot stand rond de Sint-Jozefkerk van 1852, die in 1924 neogotisch verbouwd werd. Graaf Cornet d'Elzius de Peissant schonk in 1928 het marmeren hoofdaltaar aan de kerk.
Het Barrierhuis te Lommel dateert uit 1794.
Aan de Luikersteenweg werd in de 18e eeuw de eerste grote kasseiweg Luik - 's Hertogenbosch aangelegd. Het Barrierhuis van 1794 is een voormalig douanehuis en wegentolkantoor. Aan de overkant bouwde architect Van Bakel in 1938 de modern-gotische zaalkerk Sint-Antoniuw van Padua voor de parochie van het gehucht Barrier.
Verder in de richting van Hasselt, aan het kruispunt Kruiskiezel, liggen 253 graven op de Poolse militaire begraafplaats. Het monument van 1959 is een werk van de Warschause beeldhouwer Marion Wnuk. Aan de Ringlaan en de Karrestraat is de Grote Hoef gevestigd, een voormalige abdijhoeve van Averbode, met een gerestaureerde schuur van 1736 en een woonhuis. De hoeve en de onmiddellijke omgeving zijn sinds 1974 beschermd.
Het Molenmuseum is gehuisvest in de schaapskooi van de Grote Hoef. Het bezit werkende maquettes van verdwenen molens, molenstenen, motoren, gereedschap van molenmakers, molenonderdelen, een werkende graanmolen en tekeningen over de geschiedenis van het malen van graan.
Op Kattenbos, een gehucht en een parochie, bij het station en het Eymard-instituut, staat de modern-gotische bakstenen Heilig-Sacramentkerk van 1939. De kerk is ontworpen door de Brusselse architect Huybrechts. Een glasraam van 1950 werd ontworpen door Joris Declercq.
De Leyssensmolen werd in 1797 in Olmen (prov. Antwerpen) door een watermoleneigenaar gebouwd als reactie op de bouw van een andere windmolen in de gemeente (vandaar de naam 'Treitermolen'). Reeds in 1804 werd de molen verkocht aan een familie in Lommel, die de molen in 1809 liet heropbouwen vlakbij het centrum van Lommel. In 1960 kocht de gemeente de molen en liet hem verplaatsen naar het gehucht Kattenbos. Daar draaide de molen nooit, totdat hij in 1988 gerestaureerd en maalvaardig gemaakt werd. De bossen rond de molen belemmerden echter de goede werking van de molen. Sedert 2003 staat de molen stil. In 2006 werd beslist om de molen opnieuw te verplaatsen binnen de gemeente, naar een heidevlakte, waar hij optimaal kan werken.
De Leyssensmolen, een houten windmolen van 1809, werd in 1964 van het dorp naar de wijk Kattenbos overgebracht. Het recreatiegebied Kattenbos in het noordelijke deel van het bewegwijzerde Park der Lage Kempen is via een toeristische autoweg met Holven-Overpelt en Pijnven-Lommel-Eksel verbonden. Blauwe Kei biedt een uniek kader van groen en water. Hier ligt het sas van het Kempisch Kanaal van 1843-1845, met de vertakking naar Beverlo van 1855. De wijk Stevensvennen, vanouds een gebied van beemden, moerasvelden en heidevlaktes, is nu een toenemend woongebied. Het gehucht Kerkhoven is de oudste landbouwkolonie van de streek, en is ontstaan omstreeks 1770.
De eenbeukige neogotische Sint-Jan de Doperkerk van 1854 werd in 1890 vergroot en kreeg in hetzelfde jaar muurschilderingen van Heidbuchel.
Op het Duitse Militaire Kerkhof te Lommel bevinden zich net geen 40.000 graven.
Aan de weg Lommel - Leopoldsburg liggen op de indrukwekkende 17 ha grote Duitse militaire begraafplaats 39.091 in België gesneuvelde Duitse soldaten uit de Eerste (542) en Tweede Wereldoorlog (38.549). Boven de crypte staat een 6 m hoge calvariegroep uit vier blokken basaltsteen. In de wijk Heeserbergen werd in 1980-1982 een moderne Sint-Pauluskerk gebouwd. De ontwerpers waren de architecten L. Bernaerts van Overpelt en Fr. Theuwissen.
In het gehucht Heuvel bouwde ene Theuwissen in 1953 de moderne zaalkerk Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. De toren van de kerk is tegen de zuidkant gebouwd. Het messingprocessiekruis dateert uit de 17e eeuw. De gemeente kocht in 1976 het 196 ha grote vogelreservaat Wateringen met populieraanplanting, dat aan de Nederlandse grens ligt. Het natuurreservaat Riebos is een waardevol veengebied met zeldzame flora, 50 ha droge heide in Kattenbos en de Heuvelse Heide. Ten westen van het sportcentrum heeft een zinkfabriek tussen 1920 en 1975 een woestijnlandschap geschapen: de Lommelse sahara. Lommel heeft ook diverse recreatieparken.
Dit moet je gezien hebben
