De gemeente Neerpelt
Welkom in Limburg!
Algemene omschrijving
Neerpelt is een gemeente in de provincie Limburg in België. De huidige fusiegemeente bestaat uit 2 deelgemeentes, met name Neerpelt en Sint-Huibrechts-Lille dat tot 1976 een zelfstandige gemeente was. In Neerpelt zelf liggen nog drie woonkernen die elk een zelfstandige parochie zijn, meer bepaald: Grote Heide, Herent en Boseind. De gemeente Neerpelt telt ruim 16.000 inwoners, waarvan er 2440 in 2006 de Nederlandse nationaliteit hadden. Inwoners worden 'Neerpeltenaren' genoemd.
Neerpelt is de hoofdplaats van het kieskanton en gerechtelijk kanton Neerpelt. De gemeente beschikt dan ook over een vredegerecht en regionale belastingkantoren. Voor wat betreft het landschap behoort het zandige Neerpelt tot de Kempen. Neerpelt wordt door het Kanaal Bocholt-Herentals (Kempisch kanaal) in tweeën gedeeld. Door Neerpelt stroomt de Dommel. Het riviertje vormt gedeeltelijk de natuurlijke grens met het naburige Overpelt en stroomt dan via het natuurgebied Het Hageven de grens met Nederland over. Door de afwezigheid van industrie is Neerpelt een typische woongemeente. Ook behoort Neerpelt, samen met Hechtel-Eksel, tot de duurste woongemeentes van Limburg.
Het Kempisch Kanaal - met kanaalbunker - te Neerpelt.
Geschiedenis
Archeologische vondsten wijzen op eventuele bewoning in de prehistorie. Neerpelt behoorde achtereenvolgens aan de abdij van Sint-Truiden, het Loonse graafschap en het Luikse prinsbisdom. In de 13e eeuw werd Neerpelt een zelfstandige parochie, waarvan het patronaat en het tiendenrecht aan de abt van Sint-Truiden toekwamen.
Het domein Grevenbroek, eigendom van het Sint-Servaaskapittel van Maastricht, omvatte naast Sint-Huibrechts-Lille ook Achel en Hamont. In het begin van de 14e eeuw kwam het domein in handen van de Heer van Boxtel en in het begin van de 15e eeuw van de Luikse prins-bisschop.
Bezienswaardigheden Neerpelt
Architect V. Lenertz van Leuven ontwierp de neo-gotische Sint-Niklaaskerk van 1898-1900 in het dorp van Neerpelt. De 16e-eeuwse bakstenen westertoren is een restant van de vroegere kerk. De huidige kerk heeft een driebeukig schip en een transept, dat via twee altaarkapellen met het veelhoekige afgesloten koor verbonden is. Op de viering staat een dakruiter. Van de oude kerkmeubelen bleven de preekstoel van 1800-1850 bewaard. Het overige meubilair is neogotisch. Het beeld van Sint-Sebastiaan is 17e-eeuws. Sint-Niklaas is laat-17e-eeuws, Sint-Lucia en Onze-Lieve-Vrouw met Kind dateren uit het begin van de 18e eeuw. Het schilderij Bernard van Clairvaux is 17e-eeuws, Ecce Homo is 17e-18e-eeuws. Vijf messingen altaarkandelaars dateren van omstreeks 1750. Bij de kerk staat het gerestaureerde gemeentehuis met pui, van 1898.
Het heemmuseum aan de Breugelstraat toont het verleden van Neerpelt en organiseert geregeld thematische tentoonstellingen.
De Sint-Willibrorduskapel aan de Breughelstraat in Neerpelt is een van de oudste kapellen van Limburg. De geschiedenis van de kapel, ook gekend als 'Kapel van het Herent', zou teruggaan tot de 8ste eeuw. De oorspronkelijke kapel, waarvan de bouw van het koor in de 15de eeuw werd aangevat, vormde een vierkant, met ten noorden een toegangshalletje. Na een eerste verbouwing in 1909, werd de kapel in 1928 gedeeltelijk afgebroken, en verbreed en verlengd naar het westen toe. Van 1952 tot 1961 deed de kapel dienst als parochiekerk. Sinds 1990 is in de kapel het heemkundig museum 'Nederpeelt' ingericht. In 2003 werd de kapel beschermd als monument. De omgeving van de kapel vormt een beschermd dorpsgezicht.
De grote Sint-Willibrorduskapel met 15e-eeuws koor staat tussen oude lindes in het afgelegen gehucht Herent. In 1928 werd de kapel opmerkelijk vergroot. Van 1952 tot 1961 deed zij dienst als parochiekerk. Het grootste deel van het meubilair werd naar de nieuwe Sint-Willibrorduskerk overgebracht, een moderne bakstenen zaalkerk van 1960-1961, ontworpen door architect A. Nivelle van Hasselt. De doopvont van Italiaans marmer, van 1964, is werk van beeldhouwer Beirens van Hasselt. Het beeld Sint-Antonius Abt is 17e-eeuws. Sint-Willibrordus van omstreeks 1700 werd omstreeks 1965 gerestaureerd. Onze-Lieve-Vrouw met Kind is geslagen uit koper en dateert van omstreeks 1965. Het schilderij Sint-Helena en Paus Silvester I, van het einde van de 17e eeuw, is een voormalig altaarstuk uit de kapel. Vlucht naar Egypte is vroeg-18e-eeuws. Twee messingen altaarkandelaars dateren van omstreeks 1650. J. Heylen van Diest schiep in 1965 de kruisweg met keramiektegels.
Aan de Toekomstlaan ligt het Provinciaal Domein Dommelhof. Het werd in 1967 gebouwd en in 1978 uitgebreid door de architecten A. Hoppenbrouwers en Wijckmans.
Natuurreservaat Hageven te Neerpelt, op een mooie valavond in juli.
Het natuurreservaat Hageven met het bezoekerscentrum de Wulp ligt aan de westelijke oever van de Dommel en loopt door op Nederlands grondgebied. Samen vormen ze een grensoverschrijdend gebied van 540 ha. 100 ha van het Hageven en 160 ha van de Plateaux zijn als grasland bestemd voor galloways. Het is een gevarieerd landschap van landduin, droge en vochtige heide, ven en moeras. Twee ingedijkte vijvers beslaan 3 ha en 5 ha. Aan de oostkant ligt de Dommelvallei, met een moerasbos en hooiweiden, en typische flora en fauna. Het is een ideale uitvalbasis voor een natuurwandeling.
De Verkeerde Lievenheer te Neerpelt dateert uit 1847.
Aan de rand van natuurreservaat Hageven staat het kruisbeeld Verkeerde Lievenheer, met het hoofd naar links gewend.
Passantenhaven Welvaart is bestemd voor de pleziervaart.
Zeker de moeite waard is de passantenhaven Welvaart aan het Kempisch Kanaal. Het is een aanleghaven voor de pleziervaart in de onmiddellijke omgeving van het centrum van Neerpelt en biedt plaats aan twaalf jachten. Tussen fietspad en wandelboulevard zijn er tien staanplaatsen voorzien voor motorhomes en werden er twee petanque-banen aangelegd.
Het Klankenbos omvat een permanente collectie klankinstallaties in openlucht, uniek in Europa. Hiermee wil Musica klankkunst bekendmaken bij een groot publiek en bezoekers stimuleren om klanken te ontdekken en er op een creatieve manier mee om te gaan. Men kan het Klankenbos steeds vrij bezoeken, maar op aanvraag zijn er ook gegidste rondleidingen. De plattegrond geeft de verschillende locaties met een korte omschrijving van de klankinstallaties weer.
Wie als natuurliefhebber wil neuzen tussen klanken en geluiden vindt zijn gading in het Klankenbos van Musica, een permanent parcours van klankinstallaties op het provinciaal domein Dommelhof. Wie het liever iets sportiever wil, kan de Dommel afvaren of een duik nemen in het moderne zwemparadijs Dommelslag. De kleinsten kunnen lekker ravotten in het recreatiedomein Scoutsrally. Het urnenveld op De Roosen is 2300 tot 2700 jaar oud.
Bezienswaardigheden Sint-Huibrechts-Lille
De toren van de Sint-Monulphus en Gondulphuskerk te Sint-Huibrechts-Lille dateert uit de 14e eeuw.
De Sint-Monulphus en Gondulphuskerk is een bakstenen neogotische kruiskerk. Ze heeft van haar aanleg alleen de 14e-eeuwse, en in de 16e eeuw verhoogde, westertoren in Kempische baksteengotiek bewaard. Koor, kruisbeuk en driebeukig schip werden in 1910-1912 gebouwd naar een ontwerp van architect M. Christiaens van Tongeren. De toren is sinds 1936 beschermd. Het interieur is neogotisch. Twee biechtstoelen zijn van het begin van de 18e eeuw; het doksaal en de trap dateren van 1700-1750. Fr. Eggerth van Paderborn bouwde het orgel in 1920. Sint-Franciscus Xaverius dateert van omstreeks 1700 en Ambrosia, Lucia en Barbara zijn 18e-19e-eeuwse heiligenbeelden.
In de dorpskom staan 18e-19e-eeuwse herenwoningen, vooral Teutenhuizen. In de eerste helft van de 19e eeuw woonden hier nog circa 75 Teuten. Het waren handelaars die enkele maanden per jaar in Nederland, Duitsland en Lotharingen hun waren aan de man brachten.
De Lilse Molen is dé blikvanger van Sint-Huibrechts-Lille.
De "Lilse Meulen" in Sint-Huibrechts-Lille is van het type bovenkruier en is een grote blikvanger. Deze stenen beltmolen van 1908 en zijn onmiddellijke omgeving werden in 1980 beschermd. Niet alleen de molen maar ook het heemkundig en archeologisch museum in Sint-Huibrechts-Lille is een bezoek waard.
De kleinsten kunnen lekker ravotten in de speeltuin van het recreatiedomein Bosuil of een bezoekje brengen aan de kinderboerderij Sint-Franciscushof.
Dit moet je gezien hebben
