Het keizerrijk onder Nerva (96 tot 98 n.C.)

Marcus Cocceius Nerva (rond 30 - 98) was keizer van het Romeinse Rijk van 96 - 98. Hij was de eerste van de zogeheten adoptiefkeizers: Nerva, Trajanus, Hadrianus, Antonius Pius en Marcus Aurelius. Dit systeem zou gedurende het grootste gedeelte van de 2e eeuw goed werken, tot Commodus in 180 zijn natuurlijke vader Marcus Aurelius opvolgde.

Nerva stond in de gunst bij keizer Domitianus, die ondanks een astrologische voorspelling dat Nerva hem op zou volgen dacht dat Nerva daar al te oud (66) voor was. Op 18 september 96 werd Domitianus vermoord, mogelijk door toedoen van Nerva. Om het keizerrijk te vrijwaren van mogelijk nog een despotische keizer, waarvan er in het korte bestaan van het keizerrijk al genoeg geweest waren, besloot de senaat het keizerschap aan de kinderloze, oudere senator aan te bieden. Nerva's betrekkingen met de senaat waren dan ook uitstekend, maar het bleek moeilijk het vertrouwen van het leger te winnen, aangezien dit trouw bleef aan Domitianus.

Nerva kreeg twee onaangename aanvaringen met het leger te verwerken. De eerste was met opstandige troepen bij de Danuvius (Donau). De tweede was met zijn eigen praetoriaanse garde die tegen zijn zin, tot in zijn paleis, twee personen achtervolgden om hen te arresteren op beschuldiging van medeplichtigheid op de moord op Domitianus. Om toch de goede betrekkingen met het leger te handhaven, vernederde Nerva zich door publiekelijk de praetoriaanse garde te bedanken voor hun illegale gewelddaden. Bovendien kwam hij het leger tegemoet door in september/oktober 97 Trajanus, gouverneur van Boven-Germanië, te adopteren zodat deze hem kon opvolgen.

Nerva stierf op 25 januari 98 een natuurlijke dood.