Het Keizerrijk onder Maximianus (286 tot 305 n.C.)

Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius (ca. 250 - juli 310) was een Romeins keizer van lente 286 tot 1 mei 305.

Maximianus werd geboren in mogelijk 249 of 250 in Sirmium. Hij maakte carrière in het leger, waar hij bevriend was met Diocletianus. Hij diende in de legers van onder andere Aurelianus, Probus en Carus. Maximianus was getrouwd met Eutropia, en had met haar twee kinderen: Maxentius en Fausta. Een andere dochter, Theodora, was mogelijk een stiefdochter.

Diocletianus, sinds 284 keizer, besloot dat het rijk te groot was om alleen te regeren. Daarom benoemde hij in 285 Maximianus tot Caesar en een jaar later tot medekeizer. Diocletianus bestuurde het oosten en Maximianus het westen. In 293 benoemde Diocletianus twee Caesars, Galerius en Constantius I Chlorus om respectievelijk hemzelf en Maximianus te ondersteunen, en als hun opvolging. Deze leiderstructuur wordt de Tetrarchie genoemd.

Constantius was al een belangrijke legeraanvoerder van Maximianus, die veel problemen had met invallen van Germanen en een muitende vloot, onder leiding van usurpator Carausius. Pas in 296 wist Constantius, Carausius' opvolger Allectus definitief te verslaan. Maximianus zelf was ook actief als legeraanvoerder, onder andere tegen de Moren in Spanje en bij Carthago.

Op 1 mei 305 gaven zowel Diocletianus als Maximianus het purper op en traden af. Van Maximianus was dit mogelijk niet geheel vrijwillig, maar onder druk van Diocletianus zwichtte hij toch. De beide keizers gingen met pensioen. Maximianus kon echter niet lang van zijn rust genieten: op 28 oktober 306 werd zijn zoon Maxentius illegitiem tot keizer verklaard. Om toch wat legitimiteit te verkrijgen liet Maxentius zijn vader hem erkennen als keizer. Keizer Galerius weigerde echter, en stuurde zijn medekeizer Severus II naar het westen. Maxentius verklaarde zijn vader daarop tot medekeizer.

Maximianus zag dat er problemen op komst waren en zocht bondgenoten. Daartoe liet hij Caesar Constantijn (de Grote) trouwen met zijn dochter Fausta. Constantijn wilde echter niet meewerken aan een burgeroorlog. Daarop probeerde hij Maxentius van de troon te stoten in 308. Dit mislukte echter, evenals een poging om Diocletianus weer keizer te laten willen worden. Maximianus keerde terug naar Constantijn in Gallia. Hij werd met respect behandeld, maar had niets te vertellen. Om daar wat aan te doen probeerde hij Constantijns keizerschap te veroveren in 310, toen de Franken aanvielen en Constantijn weg was om ze te verslaan. Constantijn keerde echter snel terug en versloeg Maximianus. Hij doodde hem echter niet.

Maximianus was zo boos over zijn nederlagen dat hij probeerde Constantijn te laten vermoorden in bed. Dit mislukte omdat zijn dochter Fausta de kant koos van haar echtgenoot. Eind juli was Maximianus dood, door zelfmoord of in opdracht van Constantijn.